To παρακάτω αποτελεί την μία από τις δύο εισήγησεις που διαβάστηκαν στην αρχή της κουβέντας στην αντιμιλιταριστική εκδήλωση που έγινε στην Βίλα Ζωγράφου την Παρασκευή 13/7.

Εισαγωγή

 Για να κατανοήσουμε αυτό τον θεσμό, πρέπει αρχικά να δούμε πως ο στρατός δημιουργήθηκε ιστορικά για να υπερασπίζεται τα συμφέροντα της εκάστοτε άρχουσας τάξης ειτε απέναντι στον εσωτερικό εχθρό, δηλαδή τα φτωχότερα στρώματα ( πχ. χούντες, κυνήγι κομμουνιστών, Καλλίμαχος, απειλές το δεκέμβρη του 08) είτε απέναντι σε άλλες εκτός της επικράτειας της. Ουσιαστικά δηλαδή ο ελληνικός στρατός όπως και η αστυνομία αποτελούν τον ένοπλο εκφραστή των συμφερόντων της ελληνικής αστικής τάξης και για αυτό και κατέχουν το νομικό μονοπώλιο της άσκησης βίας. Οπότε θεωρούμε πως ο στρατός είναι εξ ορισμού επιθετικός μηχανισμός και εργαλείο της άρχουσας τάξης και στο διαχωρισμό μεταξύ αμυντικού και επιθετικού στρατού αναγνωρίζουμε μόνο μια προσπάθεια συγκάλυψης του πραγματικού τους ρόλου. Επιπλέον, συμαντικός του ρόλος είναι και η αναπαραγωγή των υπαρχουσών σχέσεων κυριαρχίας πάνω στις οποίες αυτό το σύστημα στηρίζει την επιβίωση του.

Στρατός και Φύλο

Αυτό το πολεμικό κατασκεύασμα λοιπόν που όπως προείπαμε λειτουργεί αναπαραγωγικά, δεν θα μπορούσε να αφήσει στην άκρη μια κοινωνική διάκριση πάνω στην οποία βασίζει, μεταξύ και άλλων βέβαια, την επιβίωση της η κυριαρχια. Την έμφυλη. Τον πλαστό διαχωρισμό δηλαδή, ο οποίος βασίζεται στην διάκριση μεταξύ των δ ωβύο φύλων. Έτσι, λοιπόν, ο στρατός αλλά και ο μιλιταρισμός γενικότερα φροντίζει επιμελώς να καλλιεργήσει και να εμφυσήσει σε άντρες και γυναίκες τις κοινωνικές ταυτότητες που η σύγχρονη καπιταλιστική κοινωνία έχει κατασκευάσει για τον καθένα. Μέσα στα στρατόπεδα αλλά και κατά την ιδεολογική προετοιμασία για την ένταξη των νέων στο στρατό, κατασκευάζονται αριστοτεχνικά αυτές ακριβώς οι ταυτότητες. Από την μία έχουμε το αρσενικό, πολεμιστή και επιθετικό, εξοικειωμένο με την βία, που πάει στο στρατό για να γίνει από “αγοράκι” αυτός ο ιδανικός άντρας. Κι από την άλλη έχουμε το θυληκό, την παθητική “γυναικούλα” που μένει στο σπίτι, ανήμπορη και αδύναμη να συμβάλλει στα τόσο σημαντικά στρατιωτικά ζητήματα που μόνο ο άντρας μπορεί να διαχειριστεί.

Δεν είναι δύσκολο να φανταστούμε πόσο καλά εμπεδώνονται από τα εύπλαστα μυαλά των νεοσύλλεκτων αυτοί οι ρόλοι και πως αντίστοιχα έυκολα εσωτερικέυονται από τις γυναίκες παρότι δεν βρίσκονται οι ίδιες μέσα στα στρατόπεδα. Έτσι προλειαίνεται ο δρόμος, για να εφαρμοστούν τα ίδια και χειρότερα στο πεδίο της οικογένειας με την προσθήκη μάλιστα σ’ αυτό το περιβάλλον ορισμένων ακόμα μιλιταριστικών χαρακτηριστικών. Η στρατιωτική ιεραρχία λοιπόν, επιβάλλει στο σπίτι τον άντρα/πατέρα -με τα χαρακτηριστικά που του δόθηκαν παραπάνω- ως αρχηγό και την γυναίκα/μητέρα καθώς και τα παιδιά ως τους υπάκοους υποτελείς του. Κι έτσι, η πατριαρχία συντηρούμενη από τον καπιταλισμόκαι καλλιεργημένη από τον θεσμό του στρατού, περνάει όμορφα και ωραία στην κοινωνία και διαιωνίζει την θέση της εκεί. Ας μην ξεχνάμε λοιπόν ότι “όπως μας χωρίζουν τα έθνη, έτσι μας χωρίζουν και τα φύλλα.”

Παράπλευρα με τα παραπάνω, μέσα στο στρατό διαιωνίζονται και τα υπάρχοντα σεξουαλικά πρότυπα της σάπιας κοινωνίας. Ο τύπος άνδρα που περιγράφηκε, του οποίου φυσικά η σεξουαλικότητα χαρακτηρίζεται και αυτή από την επιθετικότητα και την μάτσο συμπεριφορά που χαρακτηρίζει και όλες τις υπόλοιπες πτυχές της ζωής του, είναι ο μόνος αποδεκτός τύπος. Οι ομοφυλόφυλοι αποτελούν τα κορόιδα των στρατοπέδων ή, ακόμη χειρότερα, αν εκδηλώσουν εντονότερα την τάση τους αυτή, βαφτίζονται ψυχικά ασθενείς και απαλλάσονται. Έτσι διαμορφώνεται μία και μόνο αποδεκτή κατηγορία σεξουαλικότητας για τους άντρες, αυτή του αρσενικού επιβήτορα που δεν κόπτεται για τίποτα άλλο παρά για να “γαμήσει κάνα γκομενάκι”, για να χρησιμοποιήσουμε και τις λέξεις κάποιων από αυτούς.

Στρατός και Εργασία

Ακόμα, ο στρατός αποτελεί ίσως τον πιο έξυπνο τρόπο να προετοιμάσει τις συνειδήσεις μας για να δεχθούν τις εξουσιαστικές σχέσεις των χώρων εργασίας. Μέσα στο στρατόπεδα σχέσεις που αποτελούν ξεκάθαρες μιμήσεις αυτών του κόσμου εργασίας, εξωθούνται ως τα άκρα. Η ιεραρχία είναι όσο πιο κάθετη γίνεται, η πειθαρχία όσο το δυνατόν αυστηρότερη και ο βαθμός υποταγής που απαιτείται για να επιβιώσει κανείς, ο μέγιστος. Έτσι όταν κάποιος που έχει περάσει από τον θεσμό του στρατού, συναντά τις αξίες αυτές στον χώρο εργασίας του, αυτές παρουσιάζονται πολύ λιγότερο έντονες απ’ ότι τις έχει ήδη γνωρίσει κι επόμενως μπορεί πολύ έυκολα να τις δεχθεί, να τις ακολουθήσει και να συμμορφωθεί με οποιονδήποτε αντίστοιχο κανόνα του επιβληθεί. Αποτελεί δηλαδή ο στρατός μια μεγάλη άσκηση υποταγής με στόχο να δημιουργήσει τους υπάκοους, αγνώμονες και πειθαρχημένους εργάτες που θα επανδρώσουν με προθυμία τις καπιταλιστικές επιχειρήσεις και θα θυσιάσουν δίχως να πουν λέξη την προσωπική τους ζωή και την εργατική τους δύναμη στον βωμό της παραγωγής. Ας έχουμε λοιπόν υπόψιν μας πως η σχέση φαντάρου-αξιωματικού είναι μόνο μια πρόβα για αυτήν μεταξύ αφεντικού και εργάτη.

Στρατός και Εθνικισμός

Προφανής είναι βέβαια η συμβολή του στρατιωτικού θεσμού και στην καλλιέργεια του εθνικισμού. Είτε αμυντικοί, είτε επιθετικοί -αν και αυτός ο διαχωρισμός, όπως θα αναφερθηκε και παραπάνω είναι ένα ακόμα ιδεολογικό κατασκέυασμα των από πάνω- όλοι οι στρατοί και ιδιαίτερα ο ελληνικός, έχουν ντυθεί ιδέες όπως η προάσπιση των εθνικών συμφερόντων ενάντια σε ξένους εισβολείς και η επανάκτηση κάποιον αλύτρωτων εδαφών και άλλα τέτοια που κακά τα ψέμματα, βρωμάνε εθνικισμό από χιλιόμετρα. Αυτές οι αρχές λοιπόν, που υπαγορεύουν ρητά την σημασία της επικράτησης ενάντια στους “ξένους” αποτελούν κομμάτι της καθημερινότητας μέσα στα στρατόπεδα και επαναλαμβάνονται διαρκώς με αποτέλεσμα να εντυπώνονται εύκολα στις συνειδήσεις των φαντάρων. Ζώντας όμως σε μια κοινωνία εντός της οποίας απόψεις περί γενικότερης ανωτερότητας του έθνους σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο, γειτονικό και μη, είναι διάχυτες και έχουν βαθιές ρίζες, η σύνδεση δεν αργεί να γίνει. Το τελικό ιδεολογικό μόρφωμα δατυπώνεται περίπου ως εξής: “Ωφείλουμε να υπερασπίσουμε την χώρα μας ενάντια στους ξένους, που ενώ είναι κατώτεροι, θέλουν να εισβάλλουν στα εδάφη μας και μάλιστα λυμαίνονται περιοχές που κατοικούν έλληνες και πρέπει κάποτε να λυτρωθούν.” Και να πως εύκολα, όταν ο στρατός προσφέρει σε μια νοοτροπία που ήδη έχει ρατσιστικές αιχμές, έννοιες όπως “αλυρωτισμός” και “ξένοι εισβολείς” δημιουργείται ένας λόγος από την αρχή ως το τέλος εθνικιστικός.

 Η δικιά μας σχέση με την βία

 Τασσόμαστε εχθρικά απέναντι στο στρατό όχι επειδή είμαστε γενικα κι αόριστα ενάντια στη βία, αλλά επειδή ως εχθρό μας δεν αναγνωρίζουμε κάποιον εξωτερικό αιώνιο εχθρό όπως τους Τούρκους εργάτες με τους οποίους δεν έχουμε να χωρίσουμε τίποτα. Ανάγκη αντίστασης υπάρχει απέναντι στους νόμιμους τρομοκράτες, σε αυτούς που μας διατάζουν και μας εκμεταλλεύονται στο εδώ και στο τώρα. Απέναντι λοιπόν στα αφεντικά και το κράτος που βαφτίζουν εθνικά τα συμφέροντα τους και ανθελληνικά όσα εμείς χρειαζόμαστε θα είμαστε πάντα εχθρικοί και δε θα κάνουμε το λάθος να καταδικάσουμε τη βία από όπου και αν προέρχεται. Δεν εξισώνουμε την κρατική βία η οποία πηγάζει από τους μηχανισμούς καταστολής και σκοπεύει στη διαιώνηση της εξουσιαστικής – εκμεταλλευτικής κοινωνίας με τη βία που εκδηλώνουν όσοι αντιδρούν σε αυτή την κατάσταση σκοπέυοντας στην κοινωνική χειραφέτηση και στην επανοικιοποιηση των ζωων μας.

Επίλογος

 Η συμμετοχή σε έναν διακρατικό πόλεμο, δηλαδή στον ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό είναι εξ ορισμού εχθρική προς την προοπτική της κοινωνικής απελευθέρωσης. Δε δεχόμαστε να γίνουμε κρέας για τα κανόνια τους. Και εμείς όπως και τόσοι άλλοι αναγνωρίζουμε πως υπάρχει μονάχα ένας απελευθερωτικός πόλεμος, αυτός που διεξάγεται σε όλες τις χώρες του κόσμου από τους καταπιεσμένους ενάντια στους καταπιεστές, από τους εκμεταλλευόμενους ενάντια στους εκμεταλλευτές. Αγωνιζόμαστε ενάντια στις αιτίες που δημιουργούν τους πολέμους και που πηγάζουν από την κοινωνία της εξουσίας και του κανιβαλισμού.

Δεν πολεμάμε για κανένα θεό, για κανέναν αφέντη και για καμία πατρίδα.

Και εδώ σε pdf μαζί με τα φτωχά γραφιστικά της: ekdilosi-selides1,4 ekdilosi-selides2,3